آیا آیه ” از روح خويش در او دميد” به منظور تکریم و تشریف است؟ خدا با دمیدین از روح خود بر انسان به گوش و چشم و دل اشاره می کند؟
اینچنین احساس نه تنها در انسان و حتی در چهارپايان نیز وجود دارد. آیا حیوانات دارای گوش و چشم و دل نیستند؟
بعضی ها معتقدند خدای متعال از روح خود در آدمی دمیده و تکه ای از وجود خویش را درون انسان قرار داده است و انسان به اشرف مخلوقات تبدیل شده است. و آنان معتقدند همه این شرافت و برتری ها به این دلیل می باشد که تکه ای از وجود خدای متعال در درون همه انسانها قرار گرفته است و آنها این آیات را مانند دلیل نشان می دهند. ولی به این نکته باید توجه داشت که این عده در ترجمه و فهم آیات دچار خطای بزرگی شده اند که در نتیجه بیشتر مسلمانان را به مسيری انداختند كه هرگز از آن طريق، به مقصد و هدف نخواهند رسید
ولی حقیقت این است که خداوند عالم با دمیدن از روح خود سه چیز را به انسان هدیه کرده است که در حیوانات وجود ندارد. به آیه مورد نظر توجه کنیم:
ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ (سجده 9)
“آنگاه او را درستاندام كرد و از روح خويش در او دميد و براى شما گوش و ديدگان و دلها قرار داد چه اندك سپاس مى گزاريد”
آن کلماتی که در آیه ذکر شده است از جمله “السَّمْعَ” تنها شنیدن نیست، همچنین به معنی گوش دادن می باشد، “وَالْأَبْصَارَ” به معنی بصیرت و “الْأَفْئِدَةَ” قلب است. تفاوت انسان از مخلوقات دیگر در این چیزهاست. البته انسان بدلیل این چیزها از دیگر مخلوقات بالاتر و شرافتتر است. این روح مورد بحث که در انسان دمیده شده و خداوند آن را به خودش نسبت داده روحی است که خداوند آن را آفریده و از جهت تکریم و بیان شرافت و عظمت آن به خودش نسبت داده است.. ولی….
ولی آنان که از این احساسات درست استفاده نمی نمایند آنان از حیوانات پایینتر محسوب می شوند که خدای متعال در این باره در کتاب خود می فرماید:
وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ (اعراف 179)
“در حقيقت بسيارى از جنيان و آدميان را براى دوزخ آفريده ايم [چرا كه] دلهايى دارند كه با آن [حقايق را] دريافت نمى كنند و چشمانى دارند كه با آنها نمى بينند و گوشهايى دارند كه با آنها نمى شنوند آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه ترند [آرى] آنها همان غافلماندگانند”
