پرفسور بایندر پاسخ می دهد
سوال: در چه شرایطی می توان نماز را قضا کرد؟
پاسخ: می گویند که، اگر فردی به خواب عمیقی فرو رفته باشد، ویا وقت نماز را فراموش کند، ویا دچار بیماری شده باشد که نماز خواندن او را غیر ممکن کند؛ فقط در این شرایط می توان نماز را قضا کرد. غیر از این موارد نماز را قضا کردن حرام ست.
در مذاهب شافعی و مالکی چنین گفته شده که کسی که نمازش قضا می شود هم باید توبه کند و هم نماز قضا را به جا بیاورد. و نظر مذهب حنبلی هم بر این قرار است که، در صورت قضا شدن نماز حتما باید توبه کرد که دیگر نماز را قضا نکرد. آنها غییر از سه شرطی که در بالا به آن اشاره شد هیچ عذری را برای قضا کردن نماز قبول ندارند.
حال به اصل موضوع اشاره می کنیم: در قرآن و سنت چیزی به عنوان نماز قضا وجود ندارد. فقط کسانی که خواب مانده ویا فراموش کرده اند در هنگام بیدار شدن و به یاد آوردن، در وقت غیر از اوقات نماز باید آن را بخوانند. این برای آنها قضا محسوب نمی شود؛ ادا ، به حساب می آید.
پیامبر(ص) هم یک بار برای نماز صبح خواب مانده و یک بار هم در جنگ خندق نماز را فراموش کرده بودند. (بخاری، مواقع الصلات 35، مسلم، مسجد310-313).
در غیر این دو صورت هر کس به طور کیفی ویا از تنبلی ویا بی حوصلگی نمی تواند نماز را غیر از وقت معین بخوانند. این گناه بزرگی است، و تنها راهی که می توان انجام داد توبه و استغفار است ودیگر همیشه نماز را به موقع خواند. پیامبر(ص) هم راجع نماز صبحی که خواب مانده ونمازهایی که به طور کیفی خوانده نشده و قضای آن چنین می فرماید:
دقت کنید! نزد من برای شما یک الگو وجود دارد. دقت کنید! کسی که خواب مانه و نتوانسته نماز را بخواند تقصیری ندارد. تقصیر وقتی است که تا قبل اینکه وقت نماز بعدی بشود آن نماز را به جا نیاورده باشد. بنابراین هر کس که خواب ماند باید وقتی بیدار شد نمازش را بخواند، امادر روز بعد باید نماز را به موقع بخواند.
