آیا خداوند متعال دعای هرکسی را قبول می کند؟ یا اینکه برای استجابت دعا شرایط خاصی وجود دارد؟ و چرا هر چقدر دعا می‌کنیم اجابت نمی‌شود؟
پاسخ:
خداوند متعال به مؤمن دستورداد که او را دعا کند سپس به او قول می دهد كه به دعای او پاسخ می دهد. بی تردید خدا عهدش را نمی شکند. در قران کریم خداوند عالم می فرماید: “وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ، إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ” (غافر،60) ” پروردگارتان فرمود مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم در حقيقت كسانى كه از پرستش من كبر مى ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى آيند” در این آیه پاسخی به سوال شما وجود دارد.
اگر توجه کرده باشید خواهید دید که آیه درقالب شرط ذکر شده است تا ضرورت جواب را نشان می دهد. شکی نیست که دعای مستجاب شرایط و آداب و رسوم خود دارد که مهمترین از آنها را خلاصه کرده و به خدمتتان تقدیم می نماییم:
- ایمان صمیمانه به وحدانیت خدای متعال. یعنی قطع کردن امید از غیر خدا و امید و ایمان به خدای تعال.
وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا (الجن 18) “و مساجد ويژه خداست پس هيچ كس را با خدا مخوانيد”
وَلَا تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ، فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِنَ الظَّالِمِينَ} (يونس 106) ” و به جاى خداوند چيزى را كه نه سودى به تو مىرساند و نه زيانى، مپرست، و اگر چنين كردى در آن صورت از ستمكاران [مشرك] خواهى بود”
إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ، فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ} (الأعراف 194) “آنهائي را كه غير از خدا ميخوانيد (و پرستش ميكنيد) بندگاني همچون خود شما هستند، آنها را بخوانيد و اگر راست ميگوئيد بايد به شما پاسخ دهند”
براساس این آیات، داعی نباید غیر از خدای متعال چیزی یا شخصی را به دعایش شریک نماید و میان خود وخدای متعال وسیله ای قرار دهد، از جمله امامان، شیخها، ارواح شهداء و غیره.
- نیت واقعی و اخلاص. یعنی دعا باید از صمیم قلب باشد.
فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ (غافر 14) ” پس خدا را در حالی که ایمان و عبادت را [از هر گونه شرکی] برای او خالص می کنید، بپرستید گرچه کافران [از روش شما] ناخشنود باشند”
هُوَ الْحَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ، الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (غافر 65) ” اوست زنده كه خدايى جز او نيست، پس او را -در حالى كه دين خود را براى او پيراسته مىداريد بخوانيد، سپاس خداوند را كه پروردگار جهانيان است”
وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ (الأعراف 29) ” در هر مسجدى روى دلتان را به سوى او بداريد، و او را -در حالى كه دينتان را براى او پاك و پيراسته مىداريدبخوانيد”. از این آیات فهمیده می شود که جواب دعا نیز مشروط به اخلاص است.
- تقوی. تقوی به معنای پرهیز، حفاظت و مراقبت شدید و فوق العاده است. و در اصطلاح تقوی صفتی است که انسان را از نافرمانی به خداوند و ازگناه باز می‌دارد و بر طاعت و بندگی او برمی‌انگیزد. به شخص متّصف به این صفت، متقی گفته می‌شود. به عبارت دیگر تقوی به معنای حفظ خویشتن از محرمات و مکروهات می باشد. هرگاه کسی بخواهد که هر چه از خدا درخواست کند، باید با تقوی باشد. إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ (التوبة: 27)، “سپس خدا بعد از اين توبه هر كس را بخواهد مى پذيرد و خدا آمرزنده مهربان است” هرچه بنده به پروردگارش نزدیکتر باشد ، خداوند عالم بیشتر به دعایش پاسخ میدهد.
